Το δεύτερο σημείο, εξηγεί την καθ’ αυτού άσκηση που αποτελείται από δύο μέρη: τον πρόσθετο διαλογισμό πάνω στην απόλυτη μποντιτσίττα και τον κύριο διαλογισμό πάνω στη σχετική μποντιτσίττα.
ΑΠΟΛΥΤΗ ΜΠΟΝΤΙΤΣΙΤΤΑ
Το πρώτο τμήμα αποτελείται επίσης από δύο μέρη: τις οδηγίες για τη περίοδο διαλογισμού και τις οδηγίες για τη μεταδιαλογιστική περίοδο.
ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ
Αναφορικά με το πρώτο μέρος, μετά από την άσκηση της γκούρου γιόγκα που περιγράφηκε παραπάνω, κάθισε με το σώμα ευθύ και ορθό και όπως εισπνέεις και εκπνέεις, μέτρησε χωρίς διατάραξη είκοσι μια αναπνοές, επαναλαμβανόμενα. Αυτό θα σε κάνει ένα κατάλληλο δοχείο για την άσκηση του διαλογισμού. Τώρα επακολουθεί η καθ’ αυτού εξάσκηση:
Θεώρησε όλες τις εκδηλώσεις σαν όνειρο
Αυτά που βιώνουμε –δηλαδή ο κόσμος και οι κάτοικοί του– είναι αντικείμενα τα οποία συλλαμβάνουμε μέσα από τις αισθήσεις μας. Αυτά τα φαινόμενα είναι απλώς οι εκδηλώσεις του συγχυσμένου μας νου. Τελικά, δεν είναι αληθινά υπαρκτά, με οποιοδήποτε τρόπο, αλλά είναι σαν τα γεγονότα ενός ονείρου. Στοχάσου διεξοδικά πάνω αυτές τις γραμμές, έτσι ώστε να αναπτύξεις τη συνήθεια να θεωρείς τον κόσμο με αυτό το τρόπο.
Σε περίπτωση που αναρωτηθείς, αν ο νους, αυτός καθ’ αυτός είναι αληθινός,
Εξέτασε τη φύση της αγέννητης συνειδητότητας
Αν δεις άμεσα την ουσία του νου, τότε δε θα βρεις κανένα χρώμα, κανένα σχήμα, καμιά μορφή. Μια και ο νους δεν έχει κάποια προέλευση, δεν έχει δημιουργηθεί ποτέ, με κανένα τρόπο, είναι αγέννητος από πάντα. Δεν βρίσκεται σε κάποιο συγκεκριμένο μέρος, μέσα ή έξω από το σώμα. Τελικά ο νους δεν είναι κάποιο αντικείμενο που πηγαίνει κάπου ή που σταματά να υπάρχει. Εξετάζοντας και διερευνώντας το νου, θα πρέπει να φτάσεις σε μια ακριβή, ξεκάθαρη και αναμφίβολη κατανόηση της φύσης αυτής της συνειδητότητας, η οποία δεν έχει προέλευση, τόπο παραμονής ή κατάπαυση.
Ίσως να εμφανισθούν κάποιες σκέψεις αναφορικά με αυτό το αντίδοτο ενάντια στη τάση της προσκόλλησης σε μια αληθινή ύπαρξη. Για παράδειγμα, μπορεί να σκεφθείς ‘‘Ο νους και το σώμα είναι τελείως κενά’’ ή ‘‘Μέσα στην κενότητα δεν υπάρχει ούτε ωφέλεια, ούτε και βλάβη.’’ Αν αυτό συμβεί, τότε,
Άφησε και το αντίδοτο να απελευθερωθεί φυσικά
Αν κοιτάξεις ακριβώς στην ουσία του ίδιου του αντίδοτου, δηλαδή τις σκέψεις σου πάνω στην απουσία μιας αληθινής ύπαρξης, τότε δεν υπάρχει τίποτα πάνω στο οποίο θα μπορούσε να αναφερθεί ο νους και οι σκέψεις εξαφανίζονται τελείως από μόνες τους. Χαλάρωσε μέσα σ’ αυτή την κατάσταση.
Αυτές οι σειρές είναι οι οδηγίες κλειδιά πάνω στο νόημα της ύπαρξης, από την άποψη του διερευνητικού διαλογισμού.
Αναπαύσου στην αληθινή φύση, τη βάση όλων
Αυτή η οδηγία παρουσιάζει την καθ’ αυτού μέθοδο του πως να φέρεις το νου σε ηρεμία. Όταν αφήνουμε κατά μέρος όλες τις δραστηριότητες των επτά ομάδων της συνείδησης, αυτό που παραμένει είναι η φύση όλων των φαινομένων, η φυσική κατάσταση, η βάση των πάντων. Αυτό υποδεικνύεται μέσα από τον όρο: ‘‘ευγενής βουδική φύση.’’ Χαλάρωσε και ησύχασε, χωρίς τη παραμικρή ιδέα μιας φύσης που υπάρχει ως κάτι, χωρίς κάποια νοητική προσκόλληση, σε μια κατάσταση μονοσημειακής διαύγειας και καθαρής απλότητας. Εν συντομία, για όσο μπορείς, μην ακολουθείς μια αλληλουχία σκέψεων, αλλά παρέμεινε ομαλά σε μια κατάσταση στην οποία ο ίδιος νους είναι διαυγής και ελεύθερος από πλατειασμούς. Αυτό σημαίνει, να φέρεις το νου σε ηρεμία. Μετά, ολοκλήρωσε την περίοδο της άσκησης με την επταπλή προσευχή όπως προηγουμένως
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ
Η οδηγία για την καθημερινή ζωή είναι:
Στην καθημερινή ζωή, να είσαι το παιδί της αυταπάτης
Ό,τι και αν κάνεις μετά τον διαλογισμό, μην επιτρέψεις να διαλυθεί η εμπειρία της ατάραχης παραμονής. Καλλιέργησε συνέχεια το αίσθημα της γνώσης μέσα σου, ότι όλα τα φαινόμενα -εσύ ο ίδιος, οι άλλοι, έμψυχα και άψυχα- ναι μεν εκδηλώνονται, ταυτόχρονα όμως δεν είναι τίποτα άλλο από μια απατηλή εμφάνιση. Να είσαι ένα παιδί της αυταπάτης.
Το Πολύτιμο Ντάρμα 